Józef Kupny

polnischer Geistlicher, Erzbischof von Breslau

Józef Piotr Kupny (* 23. Februar 1956 in Groß Dombrowka/Dąbrówka Wielka, Piekary Śląskie) ist ein polnischer Geistlicher, römisch-katholischer Erzbischof von Breslau und stellvertretender Vorsitzender der Polnischen Bischofskonferenz.

Józef Kupny als Weihbischof (2006)
Wappen als Weihbischof in Kattowitz
Wappen als Erzbischof von Breslau

Leben Bearbeiten

Józef Kupny wurde am 4. März 1956 in der Pfarrkirche Unserer Lieben Frau von der Hilfe der Gläubigen in Groß Dombrowka getauft. Später zog seine Familie zuerst nach Chorzów Stary und schließlich nach Chorzów Batory. Er besuchte zunächst die Grundschule Nr. 27 in Chorzów Stary und anschließend das Marie-Skłodowska-Curie-Gymnasium in Chorzów, wo er 1975 das Abitur erlangte. Danach studierte er Philosophie und Katholische Theologie am Priesterseminar in Krakau. Daneben leistete er zwei Jahre Wehrdienst in Brzeg. An der Päpstlichen Akademie für Theologie Krakau erwarb er mit der Arbeit Nauczanie społeczne Jana Pawła II w czasie wizyty-pielgrzymki w Polsce (2.–10.06.1979) („Die Soziallehre von Johannes Paul II. während seiner Pilgerreise nach Polen (2.–10.06.1979)“) einen Magister Theologiae.[1] Durch den Bischof von Kattowitz, Herbert Bednorz, empfing er am 28. Februar 1982 die Diakonenweihe und am 31. März 1983 in der Christkönigskathedrale in Kattowitz das Sakrament der Priesterweihe für das Bistum Kattowitz (ab 1992 Erzbistum Kattowitz).[2]

Nach der Priesterweihe war Kupny zunächst als Pfarrvikar der Pfarreien Kreuzerhöhung und Unsere Liebe Frau von der Heilung der Kranken in Osiedle Tysiąclecia, einem Stadtteil von Kattowitz, tätig, bevor er 1984 Pfarrvikar der neu errichteten Pfarrei Unsere Lieben Frau von Piekara wurde. Nach weiterführenden Studien an der Akademie für Katholische Theologie in Warschau erlangte er 1986 mit der Arbeit Nauczanie społeczne Jana Pawła II w Polsce („Die Soziallehre von Johannes Paul II. in Polen“) ein Lizenziat im Fach Katholische Theologie. Im selben Jahr setzte er seine Studien an der Katholische Universität Lublin fort, an der er 1990 mit der Arbeit Społeczne uwarunkowanie rozwoju osoby w nauczaniu Jana Pawła II („Die soziale Bedingtheit der Entwicklung der Person in der Lehre von Johannes Paul II.“) einen Magister im Fach Soziologie erwarb[1] und 1993 bei Władysław Piwowarski mit der Arbeit Antropologiczne podstawy nauczania społecznego Jana Pawła II („Anthropologische Grundlagen der Soziallehre von Johannes Paul II.“) im Fach Sozialwissenschaften promoviert wurde.[3]

Ab 1992 lehrte Kupny als Dozent und von 1994 bis 2001 als außerplanmäßiger Professor an der Katholischen Universität Lublin. Außerdem lehrte er am Institut für höhere religiöse Kultur, am Theologischen Institut und am Studienzentrum für katholische Soziallehre in Kattowitz sowie an der Theologischen Fakultät der Schlesischen Universität.[1] Zudem war er ab 1993 auch Dozent für Gemeinde- und Religionssoziologie am Priesterseminar in Kattowitz, dessen Regens er 2001 wurde.[2] Ferner fungierte Kupny ab 2001 als stellvertretender Leiter der diözesanen Seelsorgeabteilung und ab 1999 als Mitglied des Redaktionsausschusses der Schlesischen Historisch-Theologischen Studien.[1] Darüber hinaus war er Mitglied der Polnischen Theologischen Gesellschaft, der Polnischen Soziologischen Gesellschaft und der Wissenschaftlichen Gesellschaft der Katholischen Universität Lublin.[4] Er wirkte bei der Abfassung der Dokumente des zweiten polnischen Plenarkonzils zum Thema Die Kirche auf dem Weg zum sozioökonomischen Leben mit. Überdies gehörte er ab 2001 dem Priesterrat und ab 2003 auch dem Konsultorenkollegium des Erzbistums Kattowitz an. Am 13. Februar 2003 verlieh ihm Papst Johannes Paul II. den Ehrentitel Päpstlicher Ehrenkaplan.[1]

Papst Benedikt XVI. ernannte ihn am 21. Dezember 2005 zum Titularbischof von Vanariona und Weihbischof in Kattowitz.[2] Der Erzbischof von Kattowitz, Damian Zimoń, spendete ihm am 4. Februar 2006 in der Christkönigskathedrale in Kattowitz die Bischofsweihe; Mitkonsekratoren waren Stefan Cichy, Bischof von Legnica, und Wiktor Skworc, Bischof von Tarnów. Sein Wahlspruch Chrystus nas umiłował („Christus hat uns geliebt“) stammt aus Eph 5,2 EU. Als Weihbischof war Kupny zudem Generalvikar des Erzbistums Kattowitz. Darüber hinaus gehörte er weiterhin dem Priesterrat, dem Konsultorenkollegium und dem Diözesanpastoralrat des Erzbistums an.[1]

Am 18. Mai 2013 bestellte ihn Papst Franziskus zum Erzbischof von Breslau.[5] Die Amtseinführung erfolgte am 16. Juni desselben Jahres. Als Erzbischof ist Kupny zudem Großkanzler der Päpstlichen Theologischen Fakultät Breslau. Außerdem ist er Großoffizier (Komtur mit Stern) des Ritterordens vom Heiligen Grab zu Jerusalem.[6] 2014 erhielt er die Ehrenbürgerwürde der Stadt Chorzów[7] und 2016 wurde ihm der Orden Polonia Restituta (Offizier) verliehen.[8]

In der Polnischen Bischofskonferenz wurde Kupny 2008 Delegierter für die katholischen Bewegungen und Verbände und 2011 Vorsitzender des Rates für soziale Angelegenheiten.[9] Seit dem 14. März 2024 fungiert er als stellvertretender Vorsitzender der Bischofskonferenz[10] und als Ko-Vorsitzender der Gemeinsamen Kommission von Vertretern der polnischen Regierung und der Bischofskonferenz.[11] Zudem ist er seit 2015 Delegierter für die Werktätigenseelsorge[12] und seit 2021 auch Delegierter für die Unternehmerseelsorger.[13] Ferner gehört er seit 2012 dem Ständigen Rat der Bischofskonferenz[1] sowie dem nationalen Organisationskomitee für die Feierlichkeiten zum 1050. Jahrestag der Taufe Polens im Jahr 2016[14] und seit 2021 der Kommission für die polnischen Emigranten an.[15] 2012 verfasste Kupny für die Bischofskonferenz das Sozialdokument W trosce o człowieka i dobro wspólne („In Sorge um den Menschen und das Gemeinwohl“).[1]

Schriften Bearbeiten

  • Antropologiczne podstawy nauczania społecznego Jana Pawła II (= Rozprawy i Opracowania – Diecezjalny Instytut Teologiczno-Pastoralny (Opole). Band 11). Wydaw. Św. Krzyża, Oppeln 1994, ISBN 978-83-8502561-0.
  • Demokratyzacja ustroju przedsiębiorstwa. In: Zeszyty Naukowe KUL. Band 39, Nr. 1, 1996, OCLC 1424094229, S. 37–49.
  • Jana Pawła II prakseologia pokoju. In: Roczniki Nauk Społecznych. Band 26, Nr. 1, 1998, OCLC 1424406714, S. 137–155.
  • Podstawy personalizmu społecznego Jana Pawła II. In: Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Nr. 1, 1993, OCLC 998367250, S. 71–82.
  • Małe przedsiębiorstwa a partycypacja w zarządzaniu. In: Roczniki Nauk Społecznych. Band 1, 1997, OCLC 922427359, S. 145–157.
  • Synodalny program zaangażowania społecznego Kościoła w Polsce. In: Przegląd Religioznawczy. Nr. 3, 1999, OCLC 998536588, S. 205–212.
  • Mitbestimmung im Kleinunternehmen. In: Schlesische Historisch-Theologische Studien. Band 32, 1999, OCLC 998382237, S. 137–149.
  • Opcja na rzecz ubogich. In: Syudia Diecezji Radomskiej. Band 2, 1999, OCLC 1424023364, S. 62–72.
  • Ku społeczeństwu obywatelskiemu. In: Zeszyty Społeczne KIK. Nr. 10, 2002, OCLC 999051088, S. 91–98.
  • Zasady ładu społecznego i gospodarczego w świetle nauczania Kościoła. In: Schlesische Historisch-Theologische Studien. Band 36, Nr. 1, 2003, OCLC 999286621, S. 45–55.
  • Katolicka nauka społeczna w wyższych seminariach duchownych i fakultetach teologicznych. In: Schlesische Historisch-Theologische Studien. Band 37, Nr. 1, 2004, OCLC 998646573, S. 75–85.
  • Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne: 1924–2004. Księgarnia św. Jacka, Kattowitz 2004, ISBN 978-83-7030-382-2.

Weblinks Bearbeiten

Commons: Józef Kupny – Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien

Einzelnachweise Bearbeiten

  1. a b c d e f g h Abp Józef Kupny – nowy metropolita wrocławski (biogram). In: ekai.pl. 18. Mai 2013, abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
  2. a b c Nomina di Ausiliare di Katowice (Polonia). In: Tägliches Bulletin. Presseamt des Heiligen Stuhls, 21. Dezember 2005, abgerufen am 3. Mai 2024 (italienisch).
  3. Antropologiczne podstawy nauczania społecznego Jana Pawła II. In: nauka-polska.pl. Abgerufen am 3. Mai 2024 (englisch).
  4. Nowi biskupi w Przemyślu i Katowicach. In: ekai.pl. 21. Dezember 2005, archiviert vom Original; abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
  5. Nomina dell’Arcivescovo Metropolita di Wrocław (Polonia) e nomina del successore. In: Tägliches Bulletin. Presseamt des Heiligen Stuhls, 18. Mai 2013, abgerufen am 3. Mai 2024 (italienisch).
  6. Abp Józef Kupny. Erzbistum Breslau, abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
  7. Uchwała Nr XLVI/896/14 Rady Miasta Chorzów. (PDF; 74,4 kB) In: bip.chorzow.eu. 26. Juni 2014, abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
  8. M.P. z 2016 r. poz. 1054. (PDF; 85,7 kB) In: Monitor Polski. 7. November 2016, abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
  9. Episkopat w Licheniu. In: ekai.pl. 25. Juni 2011, abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
  10. Abp Józef Kupny nowym Zastępcą Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Polnische Bischofskonferenz, 14. März 2014, abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
  11. Wybory 397. Zebrania Plenarnego KEP. Polnische Bischofskonferenz, 14. März 2014, abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
  12. Nowy duszpasterz ludzi pracy. In: niedziela.pl. 23. März 2015, abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
  13. Wybory 388. Zebrania Plenarnego KEP. Abp Kupny delegatem KEP ds. Duszpasterstwa Przedsiębiorców i Pracodawców. In: niedziela.pl. 11. März 2021, abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
  14. Modlitwa za: Arcybiskup Józef Kupny. In: dialogsercamilosci.eu. 26. März 2016, abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
  15. Wybory 390. Zebrania Plenarnego KEP. Polnische Bischofskonferenz, 18. November 2021, abgerufen am 3. Mai 2024 (polnisch).
VorgängerAmtNachfolger
Marian GołębiewskiErzbischof von Breslau
seit 2013