Nederlands: Slaginstrument. Gender barung, onderdeel van de gamelan slendro van Yogyakarta, Midden- Java. De gender heeft individuele bamboe resonatoren voor elke slagstaaf, in tegenstelling tot de saron, een andere gelijkende metallofoon uit het gamelan-orkest. De gender barung heeft 12 tot 14 smalle slagstaven.

Gamelan-orkesten zijn percussie- of gong-spel ensembles en bestaan in verschillende vormen door heel Java en Bali. Dat verschil zit in samenstelling en omvang, maar niet in type instrumenten, de organisatie van het ensemble, en de functie en gebruik. In Midden-Java zijn met name de hofgamelans het meest uitgebreid. Een grote gamelan bestaat doorgaans uit een aantal 'geknobbelde' gongs en metallofonen, soms bijgestaan door andere instrumenten. In zijn meest uitgebreide vorm bestaat een Javaanse gamelan uit instrumenten uit vijf groepen: Kernmelodie-instrumenten, de metallofonen; kolotomische instrumenten, die de structuur van de kernmelodie aangeven, bestaande uit gongs; figurerende instrumenten, die de kernmelodie versieren en uitbreiden, bestaan uit verschillende soorten, zoals xylofoons, maar ook siters en gongs; tegenmelodie-instrumenten, afgeleid maar toch ook onafhankelijk van de kernmelodie: de spiesluiten (rebab), sulings (fluiten), zangeressen en koren, en de agogische instrumenten, die aanwijzingen geven aan overige spelers, bestaande uit de trommen (Mensink, 1982:11-13). Vaak zijn er meerdere van een soort instrument aanwezig in een gamelan. De instrumenten zijn op toon ingesteld naar slendro-schaal (vijf tonen met vrijwel identieke intervallen), of pelog (zeven tonen met varierende intervallen). Gamelan uitvoeringen zijn meestal of in slendro, of in pelog, en alleen in enkele rituelen of in moderne hedendaagse werken worden ze tegelijkertijd gebruikt. Bijzonder is dat niet één gamelan gelijk is aan de andere, ze zijn alle uniek en hebben een eigen persoonlijkheid (idem:15). Gamelan is meestal een begeleidend ensemble bij wajang of dans en wordt zelden als zelfstandig ensemble bespeeld, behalve bij belangrijke gebeurtenissen zoals geboorte, besnijdenis en huwelijk.

De gamelan wordt bovennatuurlijke kracht toegekend, het is een uiting van bovenmenselijke kracht en dat is tevens de reden dat de meest uitgebreide te vinden is bij de Midden-Javaanse hoven; vorsten behoren immers eveneens tot die wereld. Bij de eerste bespeling krijgt de gamelan een offer aangeboden en een eigen naam. De bespelers zullen nooit geschoeid spelen of over een instrument heen stappen. De bovennatuur is vaak terug te vinden in de motieven van de instrumenten. Op Java staan de instrumentenmakers hoog in aanzien. Hun werk wordt als zeer gevaarlijk gezien in relatie tot de spirituele wereld en de makers ondergaan enkele riten voordat zij aan hun werk kunnen beginnen.

Behalve de grote gamelans, is er een aantal variaties aan ceremoniële gamelans, bestaande uit oude ensembles die alleen gespeeld worden tijdens rituelen voor het hof of de elite (Miller and Williams, 2000:643-644). De gamelan wordt tegenwoordig ook bespeeld in meer wereldlijke omgevingen, zoals culturele instellingen en ambassades (idem:16) over de hele wereld, en dat is mede te danken aan het wetenschappelijke werk van Jaap Kunst, de eerste die systematisch studie deed naar de gamelan. Hij was tevens de eerste etnomusicologie-conservator van Nederland, werkzaam in Het Tropenmuseum in de jaren '30 van de vorige eeuw.

Gamelanvoorstellingen hebben nooit aan populariteit ingeboet. In het Tropenmuseum zijn jarenlang voorstellingen gegeven, en in het bijbehorende Tropentheater vinden nog steeds regelmatig concerten plaats. Ook het gamelanhuis (www.gamelanhuis.nl) rekent op een eigen publiek. Hoewel gamelan een traditionele muziekvorm is, wordt het tegenwoordig ook regelmatig gebruikt in moderne composities. Zo maakt bijvoorbeeld de in Amsterdam woonachtige Sinta Wullur veelvuldig gebruik van de traditionele gamelan om composities te maken met gebruik van zowel de authentieke gamelanklanken als de westerse stemming met de volledige 12 tonen in een toonladder, en vond de oplossing in het laten bouwen van de chromatische gamelan. (http://www.xs4all.nl/~swjr/flash/gamel.html)

. Lamellen van metallofoon met veertien toetsen, onderdeel van gamelan Slendro