Fauna Suecica

Tierbuch von Carl von Linné (1761)

Fauna Suecica ist der Titel eines Werkes von Carl von Linné, in dem er die Fauna seines Heimatlandes Schweden katalogisierte.

Titelblatt der 1. Auflage von Fauna Suecica
Das Frontispiz von Fauna Suecica zeigt die Göttin Artemis

Werk Bearbeiten

Die erste Auflage erschien 1746 unter dem vollständigen Titel Fauna Suecica sistens Animalia Sveciae Regni: Quadrupedia, Aves, Amphibia, Pisces, Insecta, Vermes, distributa per Classes & Ordines, Genera & Species. Cum differentiis Specierum, synonymis Autorum, nominibus Incolarum, locis Habitationum, descriptionibus Insectorum beim Stockholmer Verleger Lars Salvius (1706–1773).

Es ist Carl Hårleman, Nils Palmstierna (1696–1766), Claes Ekeblad (1708–1771) und Anders Johan von Höpken gewidmet. Die Ratio operis der ersten Auflage ist auf den 25. Februar 1746 datiert. Die Widmung der zweiten Auflage ist auf den 28. Juli 1761 datiert.

Die erste Auflage enthielt 1350 Arten, bei der zweiten waren es 2266.[1]

Rezensionen erschienen in der schwedischen Zeitschrift Lärda tidningar (1746)[2] sowie in den deutschen Zeitschriften Neue Zeitungen von gelehrten Sachen (1747)[3] und Nova Acta Eruditorum (1749)[4].

Vorgeschichte Bearbeiten

Bereits 1736 hatte Linné in der Zeitschrift Acta literaria et scientiarum Sueciae unter dem Titel Animalia per Sveciam observata[5] eine vorläufige Liste von in Schweden lebenden Tieren veröffentlicht.

Inhalt Bearbeiten

Gliederung Bearbeiten

  • Praefatio
  • Ratio operis
  • Auctores
  • Termini artis
  • Classis I. Quadrupedia
  • Classis II. Aves
  • Classis III. Amphibia
  • Classis IV. Pisces
  • Classis IV. Insecta
  • Classis VI. Vermes
  • Appendix
  • Addenda
  • Tabula I
  • Emendanda
  • Tabula II
  • Index nominum Latinorum
  • Index nominum Suecorum

Die Beschreibung der beiden Tafeln Tabula I und Tabula II gibt es nur in der ersten Auflage. Die zweite Auflage enthält nach den Termini artis unter dem Titel Faunula Suecica eine Liste der im Werk enthaltenen Gattungen und Arten. Außerdem ist vor den Addenda in Ergänzung der zweiten Auflage der Flora Suecica von 1755 unter dem Titel Florae Suecicae novitiae ein Liste neuer schwedischer Pflanzen eingefügt.[6]

Tafeln Bearbeiten

Nr. in Fauna Suecica (1746) Nr. in Fauna Suecica (1761) Name lt. Systema Naturae (1758) Name heute
Tafel 1
78[FS1 1] 97 als Jynx torquilla[FS2 1] weibl. Jynx torquilla [SN10.1 1] Wendehals (Jynx torquilla)
243[FS1 2] 84 als Lanius biarmicus[FS2 2] weibl. Parus biarmicus[SN10.1 2] Bartmeise (Panurus biarmicus)
229[FS1 3] 256 als Motacilla atricapilla[FS2 3] männl., weibl. Motacilla atricapilla[SN10.1 3] Mönchsgrasmücke (Sylvia atricapilla)
484[FS1 4] 651 als Cerambyx hispidus[FS2 4] alpha, beta Cerambyx hispidus[SN10.1 4] Dorniger Wimperbock (Pogonocherus hispidus)
147? 159![FS1 5] 187 als Charadrius hiaticula[FS2 5] Charadrius hiaticula [SN10.1 5] Sandregenpfeifer (Charadrius hiaticula)
194[FS1 6] 227 als Emberiza nivalis[FS2 6] alpha, beta Emberiza nivalis[SN10.1 6] Schneeammer (Plectrophenax nivalis)
Tafel 2
180[FS1 7] 81 als Lanius collurio[FS2 7] männl., weibl. Lanius collurio[SN10.1 7] Neuntöter (Lanius collurio)
198[FS1 8] 233 als Fringilla montifringilla[FS2 8] Fringilla montifringilla [SN10.1 8] Bergfink (Fringilla montifringilla)
[643][FS1 9] 879 als Cicada flava[FS2 9] Cicada flava [SN10.1 9] ?
331[FS1 10] "Cyprinus auratus" Cyprinus auratus[SN10.1 10] Goldfisch (Carassius auratus)
- 831 als Mordella paradoxa[FS2 10] - Metoecus paradoxus
249[FS1 11] 143 als Procellaria pelagica[FS2 11] Procellaria pelagica [SN10.1 11] Sturmwellenläufer (Hydrobates pelagicus)
199[FS1 12] 232 als Fringilla coelebs[FS2 12] Fringilla coelebs[SN10.1 12] Buchfink (Fringilla coelebs)
816[FS1 13] 1141 als Bombyx celsia[FS2 13] Phalaena celsia[SN10.1 13] Malachiteule (Staurophora celsia)
1347[FS1 14] 2150 als Anomia craniolaris[FS2 14] Anomia craniolaris[SN10.1 14] Crania craniolaris?
1283[FS1 15] 2100 als Lernaea cyprinacea[FS2 15] Lernaea cyprinacea [SN10.1 15] Lernaea cyprinacea
935[FS1 16] 1545 als Tenthredo scrophulariae[FS2 16] Tenthredo scrophulariae[SN10.1 16] Braunwurzblattwespe (Tenthredo scrophulariae)

Auflagen Bearbeiten

  • 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, , 411 Seiten, 2 Tafeln.
  • 1. Auflage, Conrad et Georg Jacob Wishoff, Leiden 1746, 8°, 411 Seiten, 2 Tafeln – „Piratenauflage“.
  • 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, 8°, 559 Seiten, 2 Tafeln.

Literatur Bearbeiten

  • Richard Pulteney: A general view of the writings of Linnaeus. 2. Auflage, London 1805, S. 86–87 (online).
  • Basil Harrington Soulsby: A catalogue of the works of Linnaeus (and publications more immediately thereto) preserved in the libraries of the British Museum (Bloomsbury) and the British Museum (Natural History – South Kensington). 2. Auflage, London 1933, S. 91.
  • Alberto Zilli: On the date of publication of Linnaeus’ second edition of “Fauna Svecica”. In: Nota Lepidopterologica. Band 44, 2021, S. 69–71 (doi:10.3897/nl.44.63488).

Einzelnachweise Bearbeiten

  1. Richard Pulteney: A general view of the writings of Linnaeus. London, 2. Auflage, 1805, S. 86 (online).
  2. Lärda tidningar. Stockholm 1746, S. 49–51.
  3. Neuer Zeitungen von Gelehrten Sachen auf das Jahr MDCCXLVII. Erster Theil. Leipzig 1747. S. 75–76 (online).
  4. Nova Acta Eruditorum, anno MDCCXLIX. Leipzig 1749, S. 508–512 (online).
  5. Animalia per Sveciam observata. In: Acta literaria et scientiarum Sueciae Anni M DCC XXXVI. Uppsala 1736, S. 97–138 (online).
  6. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 557–558 (online).

Fauna Suecica, 1. Auflage

  1. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 27–28 (online).
  2. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 90 (online).
  3. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 85–86 (online).
  4. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 163 (online).
  5. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 58 (online).
  6. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 73–74 (online).
  7. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 68 (online).
  8. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 75 (online).
  9. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 202 (online).
  10. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 125 (online).
  11. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 93 (online).
  12. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 76 (online).
  13. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 251 (online).
  14. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 384 (online).
  15. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 367 (online).
  16. Carl von Linné: Fauna Suecica. 1. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1746, S. 285 (online).

Fauna Suecica, 2. Auflage

  1. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 34 (online).
  2. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 29 (online).
  3. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 93–94 (online).
  4. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 188 (online).
  5. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 66–67 (online).
  6. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 82–83 (online).
  7. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 27–28 (online).
  8. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 85–86 (online).
  9. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 243 (online).
  10. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 228 (online).
  11. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 50–51 (online).
  12. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 85 (online).
  13. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 303–304 (online).
  14. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 520–521 (online).
  15. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 509–510 (online).
  16. Carl von Linné: Fauna Suecica. 2. Auflage, Lars Salvius, Stockholm 1761, S. 390–391 (online).

Systema Naturae, 10. Auflage, Band 1

  1. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 112 (online).
  2. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 190 (online).
  3. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 187 (online).
  4. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 391 (online).
  5. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 150 (online).
  6. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 176 (online).
  7. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 94 (online).
  8. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 179 (online).
  9. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 438 (online).
  10. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 322 (online).
  11. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 131 (online).
  12. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 179 (online).
  13. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 507 (online).
  14. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 700 (online).
  15. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 655 (online).
  16. Carl von Linné: Systema Naturae. 10. Auflage, Band 1, Lars Salvius, Stockholm 1758, S. 556 (online).

Weblinks Bearbeiten

Commons: Fauna Suecica – Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien

1. Auflage

„Piratenauflage“ der 1. Auflage

2. Auflage