Liste von Angehörigen der Legio VII Claudia

Wikimedia-Liste

Die Liste von Angehörigen der Legio VII Claudia enthält die bekannten Angehörigen der Legio VII Claudia. Die Liste ist nicht vollständig.

Erläuterungen Bearbeiten

1) Die röm. Vornamen (Praenomen) werden i. d. R. abgekürzt angegeben, dies betrifft die folgenden Praenomen:

2) Die Tabellen sind grundsätzlich nach dem Familiennamen (Gentilname) der Personen (i. d. R. der zweite Name) sortiert. Falls eine Person kein Praenomen hat, ist gewöhnlich der Gentilname der erste Name. Ist bei einer Person weder Praenomen noch Gentilname bekannt, dann ist der Beiname (Cognomen) der relevante Name für die Sortierung. Personen, deren Name gänzlich unbekannt ist, werden in den Tabellen als Ignotus bezeichnet.

3) Ergänzungen bei den Namen sind durch () und [] gekennzeichnet, siehe Leidener Klammersystem.

Kommandeure Bearbeiten

Der Legatus legionis war der Kommandeur einer Legion. Folgende Legati sind bekannt:

Name Datierung Anmerkung
C. Caesonius Macer Rufinianus vor 197
M. Domitius Valerianus vor 239
M. Laelius Maximus 195 = M. Laelius Fulvius Maximus Aemilianus
C. Memmius Fidus Iulius Albius vor 191
L. Minicius Natalis um 101/102
[T. Settidius] Firm[us] 101/200 (AE 1984, 426) EDH: möglicherweise der Enkel von Titus Settidius Firmus, Suffektkonsul im Jahr 112
L. Tettius Iulianus 69
Ignotus vor 168/169 (CIL 6, 41134)

Offiziere Bearbeiten

Tribuni Bearbeiten

Es gab in einer Legion sechs Tribunen, einen Tribunus laticlavius sowie fünf Tribuni angusticlavii. Folgende Tribuni sind bekannt:

Name A / L Datierung Anmerkung
[] Torquatus 101/170 (AE 1977, 747) praef(ecto) [coh(ortis) I Lusit(anorum) C]yrenaicae eq(uitatae)
M. Artorius Priscillus Vicasius Sabidianus A vor 117/118
Aur(elius) Gallus A 238/275 (CIL 11, 705)
Q. Baienus Blassianus A vor 168
Ti. Claudius Ilus A vor 101/102
Ti. Cl(audius) Me[] [P]risc[us] Ruf[inus] Iun(ior) L 221/250 (CIL 10, 3723)
P. Clo[dius] A 42/56 (Pais 00474) pr(imo) [p(ilo) leg(ionis) XX] trib(uno) [mil(itum) leg(ionis) VII] Clau[diae P(iae) F(idelis)]
L. Clodius Ingenuus A um 71/130
M. Fabius Pate[r]nus 151/250 (CIL 3, 14512)
L. Fufidius Proculus A 42/200 (CIL 10, 5399)
C. Hosidius Severus A 101/150
M. Iulius Venustus 71/200 (CIL 6, 3524)
P. Licinius Maximus A 100/151 (CIL 2, 3230)
C. Manlius Felix A vor 114 (CIL 3, 726) PIR (2. Aufl.) M 155
C. Nonius Flaccus A vor 79
P. Palpellius Clodius Quirinalis A vor 56
[A. Platorius] [] [Ne]pos Calpur[nianus] [] [M]arcellus L 101/110 (CIL 6, 41128a)
C. Rufius Moderatus Iunianus Iuncinus A vor 103/111 (CIL 3, 5202)
C. Valerius Florinus A 2. Jhd.
L. Valerius Proculus A vor 144
C. Valerius Rufus A vor 117/138 (AE 1912, 179)
C. Vettius G[ratus Sa]binianus L 205/211 (CIL 8, 823)
T. Volumnius Varro A (AE 1941, 142)
Ignotus L (CIL 5, 5813)

Praefecti castrorum Bearbeiten

Der Praefectus castrorum war der dritthöchste Offizier in einer Legion. Folgende Praefecti sind bekannt:

Name Datierung Anmerkung
L. Oppius Secundus 71/130 (CIL 3, 14514) ein primus pilus legionis VII Claudiae (siehe Centuriones)

Praefecti legionis Bearbeiten

Folgende Praefecti legionis sind bekannt:

Name Datierung Anmerkung
P. Aelius Marcellus 193/235

Centuriones Bearbeiten

Ein Centurio befehligte in einer Legion eine Centuria. In einer Legion gab es unter den Centuriones eine festgelegte Rangfolge; der ranghöchste Centurio war der Primus pilus. Folgende Centuriones sind bekannt:

Name [Ce 1] Datierung Anmerkung
[]nus Laco 37/41 (CIL 3, 2882) Summerly S. 125, 135
[]ustus 101/150 (AE 1910, 87) Summerly S. 128, 135
L. Aconius Statura Trajan
Agrippa 42/100 (CIL 3, 2885) Summerly S. 126, 135
M. Aebutius Victorinus 2. Jhd.
P. Aelius Romanus 2. Jhd.
C. Aemilius Geminus um 11/12 IGR IV 1375 Summerly S. 124, 134
L. Aemilius Paternus vor 114/117
L. Arbustius Valentinus 193/300
L. Aufellius Rufus PP 51/100 (CIL 10, 4641) Brian Dobson Vol. 2, Nr. 68, S. 51[1]
Aufidinius V[ic]tor PP 151/300 (CIL 3, 8104) Summerly S. 129, 134; Brian Dobson Vol. 2, Nr. 71, S. 52: Aufidius Numitor[1]
Aurel(ius) Alexander 201/250 (CIL 3, 14509,1) Summerly S. 130, 134
M. Aurelius Claudianus 3. Jhd.
Aur(elius) Felicianus PR 201/300 (CIL 3, 13806) Summerly S. 130, 134
L. Aurelius Flaccus Sempronius Hispanus PP vor 86/87
M. Aur(elius) Heraclitus HA 151/250 (AE 1906, 113)
M. Aurelius Lucilius 2./3. Jhd.
M. Caecilius –30/42 (CIL 3, 7386) Summerly S. 124, 134; centurio legionis VII Macedonica
C. Cestius Sabinus Antoninus Pius
Cl(audius) Alex[an]der HA 228 (CIL 3, 8112) Summerly S. 130, 134
Ti. Cl(audius) Andreas 151/200 (AE 1931, 14) Summerly S. 129, 134; centurio legionis I Minerviae VII Claudiae
Cl(audius) Diogenes HA 201/250 (AE 1971, 418) Summerly S. 129, 134
Ti. Claudius Vitalis PrPo Trajan
P. Cleusius Proculus PP 2. Jhd. (Pais 01253) Brian Dobson Vol. 2, Nr. 164, S. 119–120[1]
M’. Coelius 40/41 (CIL 3, 09864a) Summerly S. 126, 134
T. Elvius Salinator 1/40 (CIL 3, 2914) Summerly S. 125, 134
[] Iulius []us 42/100 (CIL 3, 14951)
Ti. Iulius Italicus 1. Jhd. centurio legionis VII Macedonica
Iulius Quin[t]us 151/300 (CIL 3, 8122) Summerly S. 128, 134
Sex. Iu[lius] Silva[nus] 42/100 (AE 1977, 613) Summerly S. 126, 134: vermutlich ein Centurio
L. Laelius Fuscus um 90/120 Fuscus diente 42 Jahre in der Armee.
C. Licin(ius) Rufinus 151/300 (CIL 3, 8099) Summerly S. 128, 135
N. Marcius Plaetorius Celer nach 117
C. Marius –30/42 (AE 1938, 141) Summerly S. 125, 135; centurio legionis VII Macedonica
C. Marius Maternus 41/54 (CIL 3, 12794) Summerly S. 126, 135
C. Numitorius Seneca 51/250 (CIL 3, 12649) EDCS und EDH: ein Veteran; Summerly S. 128, 135
C. Nummius Constans um 117/138
C. Octavius Honoratus Mitte 2. Jhd.
L. Oppius Secundus PP 71/130 (CIL 3, 14514) Brian Dobson Vol. 2, Nr. 332, S. 230[1]
Sex. Pilonius Modestus Ende 1. Jhd.
P. Plotius 42/100 (AE 1985, 712, ILJug-03, 02601) Summerly S. 126, 135
Ti. T[et]tius Euph[e]mianus PP 131/200 (AE 1903, 283) Brian Dobson Vol. 2, Nr. 437, S. 302[1]
C. Titius Geminus um 14/20 (Legio-VII 00099)
Sex. Titius Geminus PrPo um 14/20 (CIL 3, 9973) Summerly S. 124–125, 135
Trinius 1/40 (CIL 3, 8723) Summerly S. 125, 135
M. Valerius Crispinus um 9/42 (CIL 5, 3367) Summerly S. 125, 135
Valeriu[s] Iul(i)anus 170/171 (CIL 3, 7056) Summerly S. 127, 135
C. Val(erius) Macedo von 168 bis 194 (CIL 3, 6297) Summerly S. 129, 135; Eck S. 202;[2] er wurde 168 rekrutiert und diente 26 Jahre
L. Varius Maximus (CIL 3, 7055) Summerly S. 127, 135
C. Vibius Pude(n)s 101/150 (CIL 3, 2678) Summerly S. 126, 135
[Vib]ullius 37/41 (CIL 3, 9832) EDCS: ein Tribunus(?); Summerly S. 125, 135
T. Vitellius Atillianus 2. Jhd. Atillianus diente 48 Jahre in der Armee.
Ignotus 41/54 (CIL 10, 1711) Summerly S. 125, 135; centurio legionis VII Macedonica
Ignotus 2. / 3. Jhd. (CIL 3, 14178) Summerly S. 127, 136
Ignotus 114/150 (CIL 5, 955) Summerly S. 129, 136; centurio legionis VII Claudiae XI Claudiae XV Apollinaris VI Ferratae
Ignotus (Lupa 22446) (centurio) leg(ionis) VII Cl(audiae) (centurio) leg(ionis) XIIII G(eminae)
  1. HA: Hastatus, PrPo: Princeps posterior, PP: Primus pilus, PR: Princeps.

Principales Bearbeiten

Rangniedere Offiziere und Unteroffiziere werden als Principales bezeichnet.

Name [Pr 1] Datierung Anmerkung
P. Ael(ius) Victorinus OP 244/249 (CIL 3, 8047) centuria VIIII h(astati) pr(ioris)
M. Aurel(ius) Dizzo AQ 201/300 (IMS-02, 00119)
Aur(elius) Gerula TE 222/235 (AE 1912, 53)
Aur(elius) Probus SI 244/249 (CIL 3, 8047) centuria VIIII h(astati) pr(ioris)
M. Aurel(ius) Rufus TE 201/300 (CIL 3, 8118)
Aurel(ius) Valens SI 171/200 (AE 1934, 185)
C. Bitt[ius(?)] Gem[ellus(?)] IM 42/150 (CIL 3, 8735)
T. Dindius Marce[l]lus CO 184/223 (CIL 3, 8196) ein cornicularius legati legionis
N. Iulius Hilarus OP 71/170 (AE 2003, 1789)
C. Luccius Capito OP (ZPE-174-201) Eck S. 201–203[2]
Q. Oppius SI 9/56 (Legio-VII 00046)
Ulp(ius) Valens OP 201/250 (AE 1991, 1356)
T(itus) Valerius Germanus IM 71/100 (CIL 3, 12498)
Ignotus OP (CIL 3, 263) centuria II has(tati) prior(is)
Ignotus SI 42/70 (ILJug-03, 02093)
  1. AQ: Aquilifer, CO: Cornicularius, IM: Imaginifer, OP: Optio, SI: Signifer, TE: Tesserarius.

Soldaten Bearbeiten

Name [So 1] Datierung Anmerkung
[]riculus 101/150 (CIL 3, 8119) ein Custos armorum
[] Al[tinus] BE 211/217 (CIL 3, 14959) ein beneficiarius consularis
[] [M]axi[minian]us 151/300 (IMS-02, 00125) ein ar[matura(?)]
[] Valens (CIL 3, 192)
C. Aeficius Maximus 101/150 (AE 1983, 883)
Ael(ius) Civilis 151/300 (CIL 3, 8104)
P. Ael(ius) Ing(enuus) BE 131/170 (ILJug-03, 01444) ein beneficiarius consularis
P. Ael(ius) Priscus 131/200 (CIL 3, 8116)
P. Ael(ius) Rufinus FR 117/200 (CIL 6, 3347)
L. Ancharenus 1/40 (Legio-VII 00001)
T. Ancharenus 9/42 (Legio-VII 00002)
M. Antonius Celer 42/100 (CIL 3, 03162a) ein eques
C. Asurius 1/40 (CIL 3, 8723)
L. Attius 1/40 (Legio-VII 00006)
Aurel(ius) Aulutral[i]s 201/300 (CIL 3, 8118)
Aur[elius] Firm[us] (CIL 6, 37284)
M. Aur(elius) Gaius 220 (CIL 3, 12672) ein strator consularis
Aurel(ius) Longinus 201/300 (CIL 3, 8118)
Aur(elius) Marcia(n)us 270 (CIL 3, 8117)
Aur(elius) Marcianus 151/200 (IMS-02, 00120)
M. Aurelius Marcianus BE 230 (ILJug-03, 01404) ein beneficiarius consularis
Aurelius Nicomachus BE 213 (CIL 3, 6291) Eck S. 202;[2] ein beneficiarius consularis
M. Au[r(elius) Pro]clian[us] 222/235 (ZPE-221-291,10)
M. Aurelius Thrasybulus 201/300 (InscrAqu-02, 02746) ein co[m(mentariensi)] co(n)s(ularis)
M. Aur(elius) Titianus BE 200 (CIL 3, 8237) ein beneficiarius consularis
Aur(elius) Vindex (CIL 3, 194)
Q. Baebius 9/56 (Legio-VII 00008)
L. Blassius Nigellio 201/300 (CIL 3, 1650)
L. Cassianus Potens 151/300 (IMS-02, 00128)
L. Cassius Candidus 171/250 (CIL 3, 14567)
Ti. Cl(audius) Certus BE 195 (CIL 3, 8184)
Ti. Claudius Maximus Domitian
T. Cl(audius) Valerianus 101/200 (AE 1995, 1315)
L. Cornelius 9/56 (Legio-VII 00026)
C. Domitius [A]qui[l]inus 1/40 (Legio-VII 00011)
L. Fabius 1/50 (Legio-VII 00014)
C. Iulius 1/40 (Legio-VII 00020)
C. Iulius 9/56 (Legio-VII 00022)
M. Iulius 42/100 (CIL 3, 2715)
C. Iulius [Agr]ippa 42/100 (CIL 3, 2885)
Iul(ius) Crescens (CIL 6, 3603) ex leg(ione) VII Cl(audia) ordinatus centurio in leg(ione) IIII Scyt(hica)
Sex. Iu[lius] Silva[nus] 42/100 (CIL 3, 2733)
C. Iulius Valens BE 201/300 (IMS-02, 00117) ein beneficiarius procuratoris
C. Iul(ius) Victorinus BE 201/300 (AE 1980, 791) ein beneficiarius consularis
C. Lartinius 9/56 (Legio-VII 00029)
C. Longinus 1/42 (Legio-VII 00034)
M() Ucenteus BE 201/250 (AE 1972, 514) ein beneficiarius consularis
Mal() Iulianus 131/200 (IMS-04, 00085) ein strator leg(ati)
C. Manticus 31/70 (ILJug-03, 02092)
L. Marcilius 42/100 (Legio-VII 00040)
Q. Marcius Bassus 9/42 (Legio-VII 00039)
Q. Mettius Valens 42/57 (Legio-VII 00041)
L. Mummius 1/42 (Legio-VII 00042)
Q. Murrius 31/70 (Legio-VII 00043)
L. Pet(ilius) Aurelianus 201/300 (IMS-04, 00119)
Q. Petronius Valens 42/150 (CIL 3, 2772)
Q. Pompon[i]us Valerianus BE 171/300 (CIL 3, 13807) ein beneficiarius consularis
L. Septimius Gratianus 171/230 (ILJug-03, 01968) ein exactus consularis
Sept(imius) Vitalis BE 201/250 (AE 1952, 193) ein beneficiarius consularis
Serg(ius) Sultitianus 171/230 (AE 2004, 1227) ein adiutor prior cornicular(iorum) co(n)s(ularis)
[Te]rentius Zeni 201/300 (AE 2014, 1122)
M. Titius 1/50 (Legio-VII 00056) ein eques
L. Trebonius Valens 1/150 (CIL 3, 8760)
Ulp(ius) Aquilinus 171/230 (AE 1990, 858) ein librarius offici(i) prae(fecti) [te]r(r)it(orii)
Ulp(ius) Martid[ianus(?)] (AE 2005, 1582) ein mil(es?)
M. Ulp(ius) Martinus 225 (CIL 3, 1676, CIL 3, 8244) ein str(ator) co(n)s(ularis)
L. Valerius 9/56 (Legio-VII 00061)
Q. Valerius 9/42 (Legio-VII 00059)
L. Val(erius) Celso 151/300 (IMS-02, 00133)
[Valer]ius Iulian[us] BE 201/250 (CIL 3, 8252) ein beneficiarius consularis
M. Val(erius) Longinu[s] 124/193 (CIL 3, 14216,09) ein medicus
M. Valerius Marinus 101/300 (IMS-06, 00030)
L. Va[leri]us [V]erus 42/69 (CIL 3, 13251)
M. Vibius 9/56 (Legio-VII 00068)
C. Vibius Arator FR 101/200 (CIL 3, 8201)
M. Victorius Urcianus BE 151/300 (AE 1972, 515) ein beneficiarius consularis
Ignotus (CIL 13, 6823) probatus hic in legione VII Cl(audia) lectus in praetor[io] factus eq(ues) promot[us centurio] ex b(ene)f(iciario) praefectorum
Ignotus 151/300 (IMS-02, 00125)
Ignotus 231/270 (AE 1905, 163) interfectus in expeditione Part(h)ica
Ignotus 9/57 (Legio-VII 00072)
Ignotus (Legio-VII 00076)
  1. BE: Beneficiarius, FR: Frumentarius.

Veteranen Bearbeiten

Name [Ve 1] Datierung Anmerkung
[]elius 1/300 (Legio-VII 00074)
[] Maxumus 71/100 (IMS-06, 00057)
T. Abudius Priscus 71/150 (IMS-06, 00048) Priscus wurde 85 Jahre alt.
P. Ael(ius) Antiochus 151/300 (CIL 3, 8115)
P. Ael(ius) Cocaius 223 (CIL 3, 14565)
Ael(ius) Vita[lis] 151/300 (IMS-02, 00045) ex me[ns(ore) tr]itici
M. Antonius Fronto 151/250 (AE 2008, 1178)
L. Arruntius 1/40 (Legio-VII 00004)
L. Atilius 1/50 (Legio-VII 00052)
Sex. Atilius 1/100 (Legio-VII 00007)
L. Aufidiu[s] Celer 71/150 (CIL 3, 8194)
C. Aulius Secundus 42/60 (AE 2016, 1205)
L. Aur(elius) Andronicus SI 201/300 (CIL 3, 12658)
M. Aur(elius) Heliodor(us) 201/300 (CIL 3, 14510)
T. Aur(elius) Mercator IM 151/200 (IMS-02, 00120)
M. Aurelius Mestrius 171/230 (CIL 3, 8195) Mestrius wurde 80 Jahre alt.
T. Aur(elius) Quintus 151/200 (IMS-02, 00120)
Aur(elius) Vitalis 151/300 (IMS-02, 00126) ex mensore tritici
L. Caesius Bassus 42/130 (CIL 3, 2014)
P. Caetennius Clemens 71/130 (IMS-06, 00051)
Ti. Claudius Epaphroditian(us) 71/150 (CIL 5, 908)
Cl(audius) Terentinus (Mirkovic-2015, 00061)
T. Cl(audius) Valens TE 101/200 (AE 1995, 1315)
Ti. Cl(audius) Valen[s] 151/300 (CIL 3, 1644)
C. Cornelius Magnus 101/150 (IMS-06, 00045) ein beneficiarius et immunis
Cor(nelius) Mide 223 (CIL 3, 14565)
C. Curiatius Secundus 1/100 (CIL 3, 2019)
T. Curtiacus 42/100 (CIL 11, 21)
Cn. Domitius 1/40 (Legio-VII 00012)
L. Domitius Aquila 1/40 (Legio-VII 00011)
L. Fabius Saturninus 42/100 (CIL 3, 2022)
C. Fl(avius) Felix 151/300 (AE 1980, 790)
Q. Helvius Probus 151/300 (CIL 3, 8121)
M. Heredius 1/40 (Legio-VII 00016)
L. Herennius 1/40 (Legio-VII 00017)
Q. Hortensius 1/41 (Legio-VII 00018)
C. Iulius 1/42 (Legio-VII 00021)
C. Iul(ius) Aemilianus 71/150 (CIL 3, 7421)
C. Iulius Herculanus 101/200 (CIL 3, 14577)
C. Iul(ius) [L]onginus 71/130 (CIL 3, 8197)
C. Iulius Ponticus 151/300 (IMS-06, 00053)
Iul(ius) Quadratus 151/250 (CIL 3, 1651)
C. Iul(ius) Val(ens) BE 151/250 (CIL 3, 14217,04) ein beneficiarius consularis
P. Lastus Scaeva 42/200 (CIL 3, 1814) ein eques
C. Licinius 1/100 (Legio-VII 00031)
M. Livius 1/42 (Legio-VII 00032)
C. Lollius Valens 31/70 (AE 1996, 1215)
C. Lucretius SI 42/100 (CIL 3, 2040, CIL 3, 2041)
Q. Magius 31/100 (Legio-VII 00037)
[L. Marcianus] []ndus BE 151/170 (IMS-06, 00046) EDH: [L. Marci]a[nius Ama]ndus; ein beneficiarius legati consularis
C. Minutius Laetus 76 (CIL 3, 6120)
C. Numitorius Seneca 51/250 (CIL 3, 12649) Eck S. 202[2]
C. Octavius Vital[i]s 42/100 (CIL 3, 14946)
Sex. Palpell[ius] Regu[lus] BE 71/100 (CIL 5, 48) ein beneficiarius consularis
Q. Petronius Rufus 71/100 (CIL 3, 8199)
L. Petronius Timachus OP 222/235 (AE 2013, 1324)
M. [Pe]tronius Severus (IMS-06, 00055) Severus wurde 90 Jahre alt.
C. Pinarius Scarpus 51/150 (Legio-VII 00050)
C. Rauconi[us] Verecundus 71/130 (CIL 3, 8200)
T. Sabinius 9/100 (Legio-VII 00053)
Sanc(tius?) Oriens 223 (CIL 3, 14565)
C. Terentius Catullus SI 224 (CIL 3, 8124)
Q. Valerius 21/30 (Legio-VII 00060)
L. Val(erius) Bassus 151/200 (AE 1938, 94)
C. Valerius Dento 31/130 (Legio-VII 00058)
C. Valerius Firmus 101/150 (AE 1938, 95) Eck S. 202[2]
C. Val(erius) Maximus CO 101/200 (IMS-02, 00116) ex corn(iculario) trib(uni)
L. Val(erius) Quin[t]inus 151/300 (IMS-02, 00133)
M. Valerius Speratus 193/235
M. Val(erius) Valens 151/300 (IMS-02, 00134)
M. Varenus Valens 42/150 (CIL 3, 9761)
T. Varius 1/42 (Legio-VII 00063)
C. Vatinius Capito 42/100 (CIL 3, 8764)
L. Vegnonius 9/100 (Legio-VII 00065)
C. Vetilius Sedatus 1/150 (AE 1934, 206)
L. Vettius Secun[dus] 1/50 (Legio-VII 00066)
Ignotus 42/150 (CIL 3, 12909)
Ignotus 42/100 (ILJug-03, 02600)
Ignotus 42/100 (Legio-VII 00070)
  1. BE: Beneficiarius, CO: Cornicularius, IM: Imaginifer, OP: Optio, SI: Signifer, TE: Tesserarius.

Weitere Angehörige Bearbeiten

In den folgenden Inschriften sind weitere Angehörige der Legion aufgeführt:

  • (CIL 3, 8110): ca. 40 Soldaten, die um 158/159 aus dem Militärdienst entlassen wurden.
  • (CIL 3, 8112): ca. 15 aktive Soldaten im Jahr 228.
  • (CIL 3, 14507) ca. 240 Soldaten, die im Jahr 195 aus dem Dienst entlassen wurden.

Literatur Bearbeiten

Einzelnachweise Bearbeiten

  1. a b c d e Brian Dobson: The primipilares of the Roman army, Durham University, PhD thesis, 1955, (Online, Volume 1, Volume 2).
  2. a b c d e Werner Eck, Rumen Ivanov: Zwei Votivinschriften aus Ratiaria in der Provinz Moesia Superior In: Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, Band 174 (2010), S. 201–205, hier S. 201–203 (Online).